De Rol van Micro-Organismen
1. Globale Rol
1.1. omgevingsfactoren
[bron]
- water en osmolariteit (zout-concentratie), bv. Halobacteriën
- zuurtegraad (pH), bv. Picrophilus torridus
- temperatuur, bv. Pyrolobus fumarii
- zuurstof (aëroob: respiratie, facultatief anaëroob, aërotolerant, anaëroob, obligaat anaëroob)
- druk (“barofiel”, piezofiel), bv. Colwellia marinimaniae
- straling, bv. Deinococcus radiodurans
Micro-organismen zijn bijna overal!
Waarom?
1.2. oorzaak diversiteit
Waarom?
- aanpassingen van structuur en functie
- snelle reproductie
- genetische recombinatie (bv. conjugatie)
verder lezen: bv.
- Merino N, Aronson HS, Bojanova DP, Feyhl-Buska J, Wong ML, Zhang S and Giovannelli D (2019) Living at the Extremes: Extremophiles and the Limits of Life in a Planetary Context. Front. Microbiol. 10:780. https://doi.org/10.3389/fmicb.2019.00780
1.3. voorbeeld aanpassing: celwand
1.4. Ecologisce Rol van Micro-Organismen
[bron]
- omzet primaire elementen: stikstof, zuurstof, koolstof
- bv. stikstoffixatie
- primairproductie (fotosynthese)
- decompositie / biologische afbraak (“reducenten”)(*)
- fermentatie
- respiratie (celademhaling)
(*) “There is no naturally occurring organic compound that cannot be degraded by some microbe.”
1.5. respiratie
- Het energieleverende proces binnen de stofwisseling van zuurstofminnende organismen.
- Hierbij wordt middels de “verbranding” van kleine organische moleculen, in iedere cel energie in de vorm van ATP gegenereerd.
- De belangrijkste brandstof is glucose, maar ook vetzuren en aminozuren kunnen als brandstof dienen.
Uitbreiding “celademhaling” in de 3e graad!
2. (Directe) Rol voor de Mens (LB Th5 H2 ↗127)
2.1. voordelig
- geneeskunde
- voedingstechnologie
- industrie
- afvalverwerking (bv. waterzuivering)
- [+] commensalisme en mutualisme (bv. darmflora)
→ samenvatting p.132
2.2. nadelig
- pathogenen
- bv. pest, chlamydia, lyme
- [+] parasitisme en amensalisme
- antibioticaresistente kiemen
3. Samenvatting
te kennen:
- omgevingsfactoren
- snelle aanpassing
- Gramkleuring
- ecologische rol
- rol voor de mens
→ we gaan dit nog eens herhalen (leerboek+werkboek)
4. Huiswerk
Welke rol speelt “jouw” micro-organisme
- voor de wereld?
- voor de mens?
5. Planning:
- labo: voorbereiding projectweek
projectweek lesprojectweek labo- herhalingsles micro-organismen
- labo: projectweek
- toets micro-organismen
- micro-organismen: “facebook”
- algemene herhaling
- presentaties micro-organismen
6. Bronnen
- Campbell Biology Global Edition (9th ed., 2011); Fig. 27.3 “Gram staining.”, p. 603; Pearson
vorige les \(\quad\) volgende les