Watertransport in Planten
1. Wortel (Th1 H1.2 ↗15)
1.1. Bouw Wortel
- Boek: Opdrachten 7, 8
- Microscopie: dwaarsdoorsnede van wortel (zie beneden)
- epidermis en wortelhaartjes
- cortex (buitenlaag, “schors”/maar niet zoals bij bomen)
- endodermis (endo = binnen, water = huid): waterdicht!
- zie ook: wortelanatomie; dwaarsdoorsnede
Microscopie:
1.2. Functie Wortel: Diffusie en Osmose
Water moet naar de houtvaten (binnen de endodermis)!
- door de celwand (diffusie/kapilariteit)
- door de cellen heen (Osmose)
Aan de endodermis: schede van Caspary, water moet binnen de cellen.
- Wat zijn diffusie en osmose?
- Hoe doet de Plant dit?
- actieve transport van mineralen
- passieve nastroom van water (osmose)
- (zie ook: https://youtu.be/yk8cE5itD8A)
[
[
1.3. Samenvatting: Wortel
- actieve binnentransport van voedingstoffen
- passieve nastroom van water (osmose)
→ worteldruk
2. Stengel
zie vorige les:
- houtvaten: dunne buisjes
- cohesie en adhesie, onsamendrukbaarheid van water
Begrippen:
- cohesie = (hier) aantrekkingskracht tussen (water)moleculen
- adhesie = (hier) aantrekkingskracht tussen water en de celwand (bv. in een xyleembuis)
Demo: glascapillare en druivensap
3. Bladeren (Th1 H1.1 ↗13)
3.1. Bouw Blad
- Boek: opdrachten 4, 5
[afbeelding: Maksim/Wikipedia]
- cuticula: waslaag
- epidermis (dekweefsel)
- vulweefsel (parenchym): fotosynthese!
- vaatbundels
- huidmondjes, bestaand uit twee sluitcellen
3.2. Huidmondjes: Turgor!
- stoma (meervoud “stomata”)
- niet-symmetrische celwanddikte
- Turgor = celbinnendruk op de celwand, gestuurd door osmose (actief ionentransport)
- fototropine: lichtreceptormolekulen, regelen opening (via kanaaltjes!)
Waarom sluiten de sluitcellen bij lage turgor? (vergelijk: luchtballon wordt groter bij hoge binnendruk)
- zie hier: openen en sluiten van huidmondjes
Bij opening: transpiratie (gasuitwisseling)
→ transpiratiezuiging
Begrip:
- transpiratie = verdampen (zoals wij zweten)
- zuiging: door cohesie watermoleculen (+diffusie/osmose)
4. Watertransport in Planten (Th1 H1 ↗17)
Drie effecten:
- transpiratiezuiging
- capillariteit/capillaire werking
- worteldruk
vorige les \(\quad\) volgende les