Homeostase, (Feedback-) Systemen, Herhaling
1. Homeostase: Voorbeeld Waterhuishouding
1.1. Voorbeeld
voorbeeld: Welwitschia mirabilis
- (zie ook hier)
- uitzonderlijke (naaktzadige) woestijnplant
- kan duisend jaar oud worden
- bladjes groeien continu (beetje zoals vingernagels)
- enorm diepe wortels
1.2. Waterhuishouding
bv. dag/nacht-wissel
- worteldruk: in de nacht/ochtend, bij droogte
- capillariteit: waterkolomn behouden
- huidmondjes: openen/sluiten (feedbacksysteem, via turgor)
→ oefening 7 (↗26)
2. Samenvatting
- de plant als systeem
- “geheel waarop de aandacht van een wetenschapper zich richt” = wij kiezen waarop we kijken (bv. cel, zintuig, organisme). [bron]
- samengesteld uit componenten
- relaties tussen de componenten → samenhang, ordening, complexiteit
Voorbeeld: waterhuishouding
- watertransportsysteem in planten
- moeilijk los van fotosyntesesysteem te bekijken
- componenten: plantenorganen en weefsels, water
3. Begrippenlijst Examen
- Ga zeker dat u niet alleen de begrippen kent, maar ook de bijhorende processen, functies, werking…
- Efficient herhalen met uw werkboek: bekijk groene kaders; herhaal oefeningen.
- Herbekijk de toetsen.
- (Wat beneden in haakjes staat hebben we gezien, maar hoefd niet herhaald te worden.)
3.1. Planten (12)
- plantenorganen: wortel, stengel, blad, (bloem)
- vulweefsel: parenchym, cortex
- transportweefsel: vaatbundels, xyleem, floëem
- dekweefsel: epidermis, huidmondjes, cuticula
- (deelweefsel: meristeem, wortelmutsje)
- worteldruk, capillariteit, transpiratiezuiging
- turgor en celwand
- assimilaten
- (diffusie, osmose)
- systeem
- homeostase
- waterhuishouding, feedbacksysteem
3.2. Prikkels/Receptoren (36)
- prikkels en zintuigen
- receptor: foto-, mechano-, thermo-, chemo-, pijn-receptor
- prikkeldrempel, prikkelgewenning, prikkelfilter
- prikkel -> zintuig -> zenuw -> hersenen
3.3. Oog (40)
- onderdelen en functie
- rechte/schuine oogspieren
- binoculair zien, dieptezicht
- lichtweg
- netvlies, vaatvlies, harde oogvlies
- gele vlek, blinde vlek
- lichtbreking, accomodatie: straallichaam+lensbandjes+lens, nabijheidspunt
- iris, pupilreflex, adaptatie
- retina, fotoreceptoren: staafjes, kegeltjes, pigment bv. rodopsine
- zenuwcellen -> gezichtszenuw -> hersenen
- beeldvorming
- (nawerking, optische illusie, hersenenverwerking)
- (fotoreceptoren bij planten: fytochroom, chryptochroom)
3.4. Oor (74)
- onderdelen en functie
- eigenschappen van geluidsgolven, decibel, hertz
- buitenoor, middenoor, binnenoor
- geluidsoverdracht: trommelvlies, gehoorbeentjes, ovale venster
- cochlea, basilaire membraan, orgaan van Corti, haarcellen, resonantie
- stereofonisch horen
- (evenwichtszin: halfcirkelvormige kanalen, voorhofsholten)
4. Zie Verder
4.1. Samenvattingen
- planten ↗29
- prikkels algemeen ↗85
- oog (samenvatting te kort) ↗85
- oor ↗86
4.2. “Wat ga ik leren?”
- planten ↗8
- prikkels, zintuigen ↗32
vorige les \(\quad\) volgende les